بازار ساز خودکار چیست؟

کاربرد بازارسازهای خودکار در صرافی های غیر متمرکز

اگر تجربه فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال را داشته باشید، حتماً تاکنون نام «صرافی غیرمتمرکز» را شنیده‌اید.

شاید این سؤال برای شما به وجود آمده باشد که صرافی‌های غیرمتمرکز به چه صورت فعالیت می کنند؟

همچنین صرافی های غیرمتمرکز با صرافی های معمولی چه تفاوت هایی دارند؟

رمزارزها نیز مثل هر دارایی ارزشمند دیگر، احتیاج دارند تا بازار ساز خودکار چیست؟ در محیطی مخصوص به خود معامله و مبادله شوند.

به‌ عبارتی دیگر، رمز ارزها احتیاج به «بازاری» دارند که امکان مبادله و معامله در آن فراهم باشد.

در نسل اول صرافی‌های رمزارزها، یعنی همان «صرافی‌های متمرکز»، نحوه معاملات بسیار آسان و قابل‌درک است.

صرافی‌ها سفارش‌های خرید و سفارش‌های فروش افراد را در بخشی به‌ نام دفتر سفارشات (Order book) ثبت می کنند.

صرافی بازار ساز خودکار چیست؟ ها این سفارشات را با هم مطابقت می‌دهند، بنابراین معاملات بین خریداران و فروشندگان به واسطه‌ صرافی‌ها صورت می گیرد.

اگر علاقمند هستید تا درباره صرافی های غیر متمرکز بیشتر بدانید پیشنهاد می کنم خواندن این مطلب را از دست ندهید:

اما سوال اینجاست که در صرافی‌های غیرمتمرکز که به دارایی‌های افراد دسترسی ندارند، چگونه سفارشات کامل می شود؟

جواب این سوال مهم نحوه بازارسازی خودکار (Automated Market Maker) یا به‌ صورت مختصر AMM است.

در ادامه این مطلب از مجله بورسنامه قصد داریم تا درباره بازار سازی خودکار توضیحاتی را به شما کاربران محترم ارائه دهیم. پس از شما دعوت می کنیم که تا آخر این مطلب همراه ما باشید.

اهداف اصلی صرافی های غیر متمرکز

صرافی‌های متمرکز، زیر نظر یک فرد یا افرادی از یک سازمان فعالیت می‌کنند. صرافی‌های متمرکز، مستقیما به دارایی افراد دسترسی دارند. بنابراین افراد جهت انجام معاملات باید دارایی های خود را به والت صرافی ارسال کنند.

این در شرایطی است که ماهیت اصلی رمز ارزها بر پایه غیرمتمرکز بودن و عدم دسترسی شخص یا اشخاص ثالث بر دارایی ها است.

برای حل این مسائل، صرافی‌های غیرمتمرکز رمز ارز به تازگی ظهور کردند. تا بدون اجبار افراد به احراز هویت و بدون نگهداری دارایی‌های افراد در والت هایی به صورت امانت، قابلیت معامله بدون واسطه رمز ارزها را به وجود بیاورند.

مفهوم اولیه بازارسازهای خودکار (Automated Market Maker)

در ابتدا لازم است که توضیح کوتاهی راجع به بازارساز‌های خودکار و روش کلی عملکرد این بازار سازهای خودکار دهیم.

در واقع بازارساز خودکار یک جایگزین برای دفاتر سنتی ثبت سفارش معاملات می باشد.

تا قبل از به وجود آمدن صرافی‌های غیرمتمرکز بر پایه بازارساز خودکار، سفارش ها در پایگاه‌های داده متمرکز صرافی‌ها ثبت می‌شدند. بنابراین قابلیتی به نام موتور تطبیق، سفارشات خرید و فروش شبیه به هم را به یکدیگر متصل می نمود.

برای مثال، فرض کنید شما قصد خرید ۱ بیت کوین را در قیمت ۱۰,۰۰۰ دلار دارید. به همین علت، سفارش خرید خود را در صرافی ثبت می‌کنید.

از طرفی دیگر نیز فروشندگان بیت کوین، سفارشات فروش خود را با ارزش های موردنظر خود ثبت می‌کنند.

بعد از این مراحل موتور تطبیق وب سایت صرافی وارد عمل می‌شود. موتور تطبیق، سفارش های خرید و فروش را با یکدیگر قیاس می‌کند. هر زمان که دو سفارش (خرید و فروش) با مبلغ برابر (به عنوان مثال ۱۰,۰۰۰دلار) ثبت شده باشند، خرید و فروش را بین آنها صورت می دهد.

به بیانی دیگر بیت کوین‌های فرد فروشنده را به فرد خریدار و دلار‌های فرد خریدار را به فرد فروشنده منتقل می کند.

اما دفتر سفارشات در نسل جدید صرافی‌های غیرمتمرکز به طور کلی حذف و بازارساز های خودکار جایگزین آن ها شده اند.

بازارساز خودکار، مجموعه‌ای از قرارداد هوشمند مبتنی بر شبکه های بلاک چین است.

بازار ساز خودکار شرایط را برای هر دو طرف معامله(خریدار و فروشنده) فراهم می کند. و ارزش رمز ارزها را طبق ساز و کار عرضه و تقاضا مشخص می کند.

بازارساز خودکار (AMM)، برای خریدار و فروشنده ، فضایی را به نام استخر نقدینگی (Liquidity Pool) به وجود می آورد.

هر استخر نقدینگی، با ارسال مقدار معادلی از جفت‌ارز معاملاتی ایجاد می‌شود.

اکنون برای ایجاد یک معامله، کاربران قادر خواهند بود والت خود را به قرارداد هوشمند استخر نقدینگی موردنظر وصل کنند.

نسبت توکن‌های موجود در داخل استخر، بیانگر نرخ عرضه و تقاضا بین آنها است. بر این اساس، بازارساز خودکار با بهره گیری از این نسبت ها، تغییرات ارزش رمز ارزها را در طول زمان ارزیابی و محاسبه می‌کند.

به کاربرانی که نقدینگی را در استخر‌ها فراهم می‌کنند، تأمین‌کننده نقدینگی یا Liquidity provider می گویند.

این کاربران با قفل‌کردن دارایی‌های خود در استخر نقدینگی، قادر خواهند بود قسمتی از کارمزد‌های پرداخت‌شده توسط افراد معامله‌گر را کسب کنند.

این افراد هر وقتی که بخواهند، قادر خواهند بود تا دارایی های خود را آزاد کرده و از استخر نقدینگی (Liquidity pool) بیرون بیاورند.

در ادامه این مطلب، مفهوم بازارساز خودکار و روش کار آن را به‌طور کامل شرح خواهیم داد.

بازارساز خودکار به چه معنا است؟

بازارساز خودکار همان گونه که از نامش پیداست (بازارساز + خودکار)، یک فرآیند ریاضی و محاسباتی است که برای خرید و فروش های بدون واسطه در صرافی‌های غیرمتمرکز، بازار به وجود می آورد.

در اینجا هدف بازار ساز خودکار چیست؟ از بازار، فراهم کردن شرایطی است تا یک معامله (خرید و فروش) صورت گیرد.

بازارساز خودکار یک الگوریتمی است که به‌صورت اتوماتیک و با استفاده از ساز و کار عرضه و تقاضا، ارزش دارایی‌ها را مشخص می کند. و همین طور اجازه می‌دهد تا افراد بدون ثبت سفارش معامله، و حتی بدون احتیاج به طرف دیگر معامله (فروشنده یا خریدار) خرید و فروش های خود را به سرانجام برسانند.

برای اینکه بتوانید روش کار بازارسازهای خودکار (AMM) را بهتر متوجه بشوید، لازم است یکبار دیگر بگوییم که عملکرد صرافی‌های غیرمتمرکز (AMM) به فرد یا افراد خاصی وابستگی ندارد.

این پلتفرم‌ها در واقع قراردادهای هوشمندی اند که مبتنی بر شبکه های بلاک چین ثبت و اجرا می‌شوند.

به همین دلیل لازم است که ساز و کار مشخصی برای ارزش گذاری دارایی ها، تأمین نقدینگی و تعدیل آن داشته باشند. تمامی این وظایف گفته شده برعهده بازارساز های خودکار (AMM) می باشد.

اگر روش انجام خرید و فروش ها (معاملات) در نسل‌های اولیه صرافی ها را شخص به شخص یا همتا به همتا (Peer-to-peer) در نظر بگیریم، معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز مبتنی بر بازارسازهای خودکار، به‌صورت شخص به قرارداد (Peer-to-contract) صورت می گیرد. چون افراد قادر خواهند بود با اتصال والت شخصی خود به پلتفرم صرافی، مستقیماً دارایی مورد نظرخود را از طریق یک قرارداد هوشمند خریداری کنند یا آن دارایی را به فروش برسانند.

وظیفه اصلی بازارساز خودکار چیست؟

بازارساز خودکار مثل یک ربات است که وظیفه دارد در هر زمان، ارزش یک ارز را در برابر ارز مقابل آن حساب کند و به شما پیشنهاد دهد.

به‌ عبارتی دیگر، وقتی قصد دارید یک رمز ارز را در ازای رمز ارز دیگری خریداری کنید یا به فروش برسانید، مقدار معادل آن را برای شما مشخص می‌کند.

فرمول محاسبات در بازارسازهای خودکار صرافی‌های متفاوت با یکدیگر فرق دارد. بعضی از آنها مانند یونی سواپ (Uniswap) و پنکیک سواپ (Pancakeswap) برای این کار از فرمول‌های ساده‌ای بهره می برند. ولی بعضی دیگر از صرافی ها مثل کرو (Curve) و بَلِنسر (Balancer) فرمول‌های ریاضی بسیار پیچیده‌تری دارند.

بازارسازهای خودکار به چه صورت فعالیت می‌کنند؟

فرض کنید که جفت‌ارز ETH/UNI را انتخاب کرده‌اید و قصد دارید در برابر فروش بخشی از اترهای خود، توکن یونی بخرید.

برای انجام این کار لازم است توکن‌های اتر را به استخر (pool) واریز و در ازای آن توکن یونی دریافت کنید.

بنابراین، حجم اتر موجود در استخر نقدینگی (Liquidity pool) زیاد و حجم یونی موجود در این استخر کم می گردد.

به همین دلیل طبیعی است که ارزش یونی برای مدتی بیشتر می شود و در عوض، ارزش اتر کم می شود.

این روند تا زمانی ادامه پیدا می کند که معاملاتی برخلاف معامله شما از طرف افراد دیگر صورت گیرد.

این روند بسیار کمک می کند که قیمت مجددا به تعادل برسد. البته باید بگوییم که این اتفاق خیلی زودتر از چیزی که فرض می‌کنید رخ می دهد؛ زیرا زمانی که یک رمز ارز (یا یک توکن) در یک صرافی کم می‌شود، اشخاص زیادی قصد خرید آن را پیدا می کنند و این دلیلی است که قیمت آنها به تعادل می رسد.

بنابراین می‌توانیم اینگونه بگوییم :

بازارساز خودکار، بر پایه نسبت وزنی دارایی‌های موجود در استخر، ارزش آنها را نسبت به هم مشخص می‌کند.

در پلتفرم های پیچیده‌تر مانند بَلِنسر (Balancer) که استخر‌های آن به‌جای یک جفت‌ارز مشمول سبدی از رمز ارزها است. روش محاسبه این نسبت وزنی بسیار پیچیده‌ است. اما در پلتفرم هایی مانند یونی سواپ، سوشی سواپ و پنکیک سواپ روش محاسبات بسیار ساده تر است.

برای درک بیشتر این ساز و کار، جفت‌ارز ETH/USDT را فرض کنید. اگر مقدار ETH را X، و مقدار استیبل کوین USDT را Y و حجم نقدینگی استخر را K در نظر بگیریم، در فرمول ریاضی X * Y = K مقدار K همواره ثابت می باشد.

به همی دلیل پروتکل بازارساز خودکار، ارزش X و Y را طوری مشخص ‌می‌کند که در محاسبات ریاضی بالا، K ثابت باشد.

برای درک بهتر این محاسبات، به مثال زیر دقت کنید:

موجودی اتر استخر: ۱۰۰ واحد
موجودی تتر استخر: ۲۰۰,۰۰۰ واحد
کارمزد معامله: ۰٫۳٪

اکنون اندازه(حجم) نقدینگی استخر (K در فرمول بالا) و نسبت اتر به تتر، به‌صورت زیر مشخص می گردد:

K = 200,000 * 100 = 20.000.000
ETH/USDT: 200.000 / 100 =2000

نسبت ETH/USDT ارزش اتر برپایه تتر را بیان می کند. با توجه به یکسان بودن ارزش تتر، ارزش اتر ۲۰۰۰ دلار است.

جزئیات تراکنش تبدیل توکن‌ها در این استخر، اینگونه است:

فرشاد می خواهد ۱۰اتر خود را به استیبل کوین تتر تبدیل کند.
کارمزد این معامله: ۰٫۰۳ETH

پس موجودی هر توکن در استخر، در هنگام تراکنش، به‌ توضیح زیر است:

ETH: 100 + 10 – ۰٫۰۳ = ۱۰۹٫۹۷
USDT: 20.000.000 / 109.97 = 181.867

تعداد USDT دریافتی فرشاد به این صورت معلوم می گردد:

دریافتی فرشاد USDT = USDT موجودی اولیه – USDT موجود ثانویه
دریافتی فرشاد USDT = 200.000 – ۱۸۱٫۸۶۷ = ۱۸٫۱۳۲

و در آخر با در نظر گرفتن موجودی جدید اتر و تتر در استخر، مقدار K تعیین می شود. همچنین نسبت جدید اتر به تتر به‌صورت زیر معلوم می گردد:

K = 181.867 * 109.97 = 19.999.990 ~ 20.000.000
ETH/USDT: 181.867 / 109.97 = 1653.79

همان گونه که مشاهده کردید، با فروش اتر به استخر ETH/USDT، در آخر نقدینگی اتر در استخر افزایش پیدا کرده و نقدینگی تتر کاهش یافته است.

با از بین رفتن تعادل نقدینگی این دو ارز معاملاتی، ارزش اتر (برپایه تتر) پایین می آید. ولی در عوض ارزش تتر (برحسب اتر) بالاتر می رود.

در این مثال که زده شد، استیبل کوین تتر را به‌عنوان رمز ارز مقابل اتر انتخاب کردیم. و همچنین نسبت ETH/USDT بیانگر ارزش اتر پس از انجام معامله است(ارزش اتر از ۲۰۰۰ دلار به ۱۶۵۳٫۷۹ دلار کاهش پیدا کرده است).

البته توچه کنید که در مثال بالا، برای راحت بودن محاسبات، نقدینگی استخر را خیلی کم تصور کردیم. به همین علت است که اثر معامله ۱۰ اتر بر ارزش این رمز ارز، بسیار بیشتر است. این روش های معاملاتی که در استخر نقدینگی، انجام می شود. این همان کاری است که بازارساز خودکار انجام می دهد.

تغییر ارزش رمز ارزها بر اثر معامله را به اصطلاح لغزش قیمت (Price Slippage) می گویند.

تغییر ارزش رمز ارزها بر اثر معامله در صرافی‌های غیرمتمرکز امری بسیار عادی است. همچنین این تغییرات به ۲ عامل حجم معامله و حجم نقدینگی استخر وابسته است.

به عبارت دیگر هر چه نقدینگی استخر زیاد باشد، لغزش ارزش رمز ارزها کمتر است. از یک طرف دیگر، هرچه که حجم معاملات بالاتر باشد، لغزش ارزش رمز ارزها بیشتر است.

البته در صرافی‌های متمرکز و مدل‌های بر پایه دفتر سفارشات هم، لغزش قیمت ایجاد می شود.

«استخر نقدینگی» و «تأمین‌کننده نقدینگی» جز مفاهیم اصلی، بازارساز های خودکار است.

امکان دارد که این سؤال برای شما پیش آمده باشد، زمانی که صرافی‌های غیرمتمرکز از دفاتر سفارش بهره نمی برند و خود صرافی ها بازار ساز خودکار چیست؟ معامله ها را به وجود می آورند، این اندازه (حجم) از نقدینگی از چه روشی تأمین می‌گردد؟

در واقع در بازارسازهای خودکار، قسمتی به نام ((استخر نقدینگی)) وجود دارد. بعضی از افراد صرافی، که آنها را تأمین‌کننده نقدینگی می‌ نامیم، آن را به اصطلاح شارژ می‌کنند.

برای فهم بیشتر وظایف اصلی استخر نقدینگی و مسئولیت تأمین‌کنندگان نقدینگی، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.بازار ساز خودکار چیست؟

استخر نقدینگی به چه معنا است؟

در بازارساز خودکار احتیاجی به وجود طرفین معامله نیست. بنابراین فقط وجود یک فروشنده یا یک خریدار برای انجام خرید و فروش کفایت می کند.

ولی با این اوصاف هنوز احتیاج داریم تا فردی این بازار را به وجود آورد.

به عنوان مثال فرض کنید زمانی که قصد دارید اتر خود را به ازای توکن دای (DAI) به فروش برسانید.

قرارداد هوشمندی که طرف معامله شما است لازم است به اندازه کافی دای در اختیار داشته باشد تا به والت شما ارسال کند.

در این قسمت است که نقش تأمین‌کنندگان نقدینگی بسیار پر رنگ تر است.

نقدینگی بازارسازهای خودکار، از طرف افرادی تامین می گردد که به اصطلاح «تأمین‌کننده نقدینگی» (Liquidity Provider یا به‌اختصار LP) نامیده می‌شوند.

هر فردی می‌تواند به اندازه دلخواه خود، در تأمین نقدینگی استخر‌ها شرکت کند.

صرافی‌هایی که بر پایه بازارساز خودکار هستند، برای تشویق به تأمین نقدینگی بیشتر، تمامی یا قسمتی از کارمزد معاملات صرافی را به تأمین‌کنندگان نقدینگی تعلق می‌دهند.

کلام آخر!

بازارساز خودکار یکی از مهم‌ترین ویژگی های امور مالی غیرمتمرکز است. بازارسازهای خودکار در قیاس با صرافی‌های دارای دفاتر سفارش محدودیت‌هایی نیز دارند. و همچنین اگرچه کار با این بازار ساز خودکار چیست؟ بازارسازها به سهولت صرافی‌های سنتی نیست، اما نوآوری آن‌ها در دنیای رمزارز ها بسیار مهم است.

به خاطر بسپاریم که بازارسازهای خودکار هنوز در ابتدایی ترین مراحل توسعه خود هستند.

انواعی از این بازارسازها مانند یونی سواپ، سوشی سواپ و پنکیک سواپ که امروزه طرفداران زیادی پیدا کرده اند. و همچنین مورد استفاده قرار می گیرند، معمولاً رابط کاربری خوب و مناسب برای کاربر دارند، ولی تا کنون از نظر قابلیت بسیار محدود تر هستند.

این صرافی‌ها نیز مثل هر ایده دیگری به گذشت زمان نیاز دارند. تا بتوانند تمام ویژگی های خود را به نمایش بگذارند. در آینده‌ای نزدیک و با پیشرفت این تکنولوژی، بازارسازهای خودکار به صورتی طراحی می شوند. علاوه بر رابط کاربری مناسب، کارمزد پایین تر و سرانجام نقدینگی بیشتری را برای افراد به ارمغان بیاورند.

در مورد بازارساز خودکار (AMM) چه می‌دانید؟

بازارسازهای خودکار (AMMها) باعث می‌شوند تا دارایی‌های دیجیتالی بدون کسب مجوز و به‌صورت اتوماتیک با استفاده از استخرهای نقدینگی به‌جای بازار سنتی خریداران و فروشندگان مبادله شوند. بازارساز خودکار به‌عنوان یکی از مهم‌ترین زیرساختارهای DeFi محسوب می‌شود. به خاطر این ابداع، تجارت در صرافی‌های غیر متمرکز چیز رایجی در میان کاربران DeFi محسوب می‌شود. طبق بازار ساز خودکار چیست؟ تحقیقات در سایت ایرکا کریپتو از زیرمجموعه ایرکا هولدینگ، در پلتفرم صرافی سنتی، خریدارن و فروشندگان قیمت‌های متفاوتی را برای یک دارایی پیشنهاد می‌کنند. وقتی کاربران قیمت فهرست‌بندی شده را قابل قبول می‌دانند، مبادله را اجرا می‌کنند و این قیمت تبدیل به قیمت بازار آن دارایی می‌شود. با این‌وجود، AMMها دارای رویکرد متفاوتی در تجارت دارایی‌ها دارد.

بازارساز خودکار چیست؟

بازارساز خودکار (AMM) یک ابزار مالی بری اتریوم و دیفای (DeFi) محسوب می‌شود. این فناوری جدید غیر متمرکز است و همیشه برای تریدینگ قابل دسترس است و بر تعامل سنتی بین خریداران و فروشندگان تاکید ندارد. این روش جدید دارایی‌های ارز، ایده‌آل‌های اتریوم، کریپتو و فناوری بلاک‌چین را تضمین می‌کند: هیچ نهادی این سیستم را کنترل نمی‌کند و هیچ فردی نمی‌تواند راه‌حل‌های جدید بسازد و مشارکت کند.

استخرهای نقدینگی

نقدینگی به چگونگی انتقال یک دارایی به دارایی دیگر اشاره می‌کند که اغلب یک ارز فیات بدون تاثیرگذاری بر قیمت بازار آن است. قبل از آنکه AMM ها وارد بازی شوند، نقدینگی چالشی برای صرافی‌های غیر متمرکز (DEXها) در اتریوم محسوب می‌شد. به‌عنوان یک فناوری جدید، تعداد خریداران و فروشندگان کم بود، بدین معنا که یافت افرادی که تمایل به تجارت داشتند سخت بود. AMMها با ایجاد استخرهای نقدینگی و ارائه خدمات نقدینگی این مشکل نقدینگی را حل کرد. هرچه دارایی‌ها در یک استخر نقدینگی بیشتر باشد، تجارت در صرافی‌های غیر متمرکز راحت‌تر خواهد بود. در پلتفرم‌های AMM، به‌جای تریدینگ بین خریداران و فروشندگان، کاربران به‌وسیله استخر نقدینگی تجارت می‌کنند.

بازار ساز خودکار در بازار ارزهای دیجیتال به چه معناست؟

بررسی نقش بازارسازان خودکار در فرایند معاملات غیر متمرکز

آیا تا به حال فکر کرده‌اید که صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) چگونه معاملات را پردازش کرده و قیمت ها را کشف می‌کنند؟ برخلاف صرافی‌های سنتی، یک DEX از یک بازار ساز خودکار (AMM) برای فعال‌کردن یک سیستم معاملاتی سیال که با استقلال، نقدینگی و اتوماسیون تشابه دارد، استفاده می‌کند.

در ادامه‌ی این مطلب به شرح مفهوم بازار ساز خودکار و چگونگی قدرت‌بخشیدن به مبادلات غیرمتمرکز می‌پردازیم.

بازارسازی چیست؟

پیش از اینکه به نکات فنی مرتبط با بازارسازهای خودکار بپردازیم، درک اهمیت ایجاد هماهنگی بازار در چشم‌انداز مالی بسیار مهم است. همانطور که از نام آن پیداست، بازارسازی به فرآیندی اشاره دارد که در تعیین قیمت دارایی‌ها نقش دارد و به‌طور همزمان تأمین نقدینگی به بازار منجر می‌شود. به عبارت دیگر، یک بازارساز برای یک دارایی مالی نقدینگی ایجاد می‌کند. همچنین، باید راهی برای پاسخگویی به درخواست‌های خرید و فروش معامله‌گران پیدا کند که به نوبه‌ی خود در قیمت گذاری دارایی مذکور نقش دارند.

به‌عنوان مثال، یک صرافی بیت کوین از یک دفتر سفارش و یک سیستم تطبیق سفارش برای تسهیل معاملات بیت کوین استفاده می‌کند. در اینجا، دفتر سفارش قیمت‌هایی را که معامله‌گران مایل به خرید یا فروش بیت‌کوین هستند، ثبت می‌کند و به نمایش می‌گذارد. از سوی دیگر، سیستم تطبیق سفارش سفارشات خرید و فروش را با یکدیگر مطابقت می‌دهد و تسویه حساب می‌کند. در هر زمان معین، جدیدترین قیمتی که بیت کوین با آن خریداری شده است به‌طور خودکار به‌عنوان قیمت فعلی بیت کوین در بازار ارز دیجیتال نشان داده می‌شود. در برخی موارد که متقاضی به اندازه‌ی کافی برای انجام معامله وجود ندارد، گفته می‌شود که بازار نقدینگی ندارد یا مستعد لغزش است.

لغزش زمانی اتفاق می‌افتد که پردازش حجم بالای سفارش، قیمت یک دارایی را بالا یا پایین می‌کند. برای کاهش بروز این اتفاق، برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال از خدمات معامله‌گران حرفه‌ای، در قالب کارگزاران، بانک‌ها و سایر سرمایه‌گذاران نهادی، برای تأمین نقدینگی مستمر استفاده می‌کنند. این ارائه‌دهندگان نقدینگی با ارائه‌ی سفارش‌های پیشنهادی که مطابق با سفارش‌های معامله‌گران باشد، اطمینان می‌دهند که همیشه طرف‌های مقابل برای معامله با آن‌ها وجود دارد. فرآیندی که در تأمین نقدینگی وجود دارد همان چیزی است که به آن بازارسازی گفته می‌شود. همچنین آن دسته از نهادهایی که نقدینگی ارائه می‌کنند، بازارسازان هستند. اکنون که با مفهوم بازارسازی آشنا شدیم، درک عملکرد یک بازارساز خودکار آسان‌تر خواهد بود.

مقدمه

بازار ساز خودکار (Automated Market Maker) که به اختصار آن را AMM می‌نامیم، پیچیده تر از آن است که بنظر می رسد.

تیم تحلیلی رادین می پردازد به این که بازار ساز خودکار (AMM) چیست و چگونه عمل می کند.

آیا تا به حال فکر کرده اید که صرافی های غیرمتمرکز (DEX) چگونه معاملات را انجام می دهند و قیمت دارایی ها را مشخص می کنند؟

برخلاف صرافی های سنتی، صرافی های غیرمتمرکز از بازار ساز خودکار (AMM) برای فعال کردن یک سیستم تجاری که مستقل، دارای قابلیت نقدشوندگی و خودکار است، استفاده می کنند.

برای درک بهتر بازار ساز خودکار در ادامه با ما همراه باشید.

بازار سازی (Market Making) چیست؟

قبل از اینکه به نکات فنی مربوط به بازار ساز خودکار بپردازیم، باید مفهوم بازارسازی را از چشم انداز مالی بررسی کنیم.

بازارسازی همانطور که از نام آن پیداست، فرایند تامین قیمت دارایی ها و تأمین همزمان نقدینگی بازار است. به عبارت دیگر، یک بازار ساز برای یک دارایی مالی نقدینگی ایجاد می کند. همچنین بازار ساز باید راهی برای پاسخگویی به درخواست های معامله گران پیدا کند. در نتیجه به نوبه خود در قیمت گذاری دارایی مذکور نقش دارد.

به عنوان مثال، فرض کنید صرافی بیت کوین از دفتر سفارشات و سیستم تطبیق سفارشات برای تسهیل معاملات بیت کوین استفاده می کند. در اینجا، دفتر سفارش قیمت های موردنظر معامله گران برای خرید و فروش بیت کوین را ثبت می کند.

از طرف دیگر، سیستم تطبیق سفارشات، سفارش خرید و فروش را مطابقت داده و تسویه می کند. این سیستم به طور خودکار جدیدترین قیمتی که بیت کوین معامله شده را به عنوان قیمت بازار درنظر گرفته می شود.

در برخی موارد که تعداد طرف های تجاری برای معامله کافی نیست، گفته می شود که بازار دچار کمبود نقدینگی شده یا مستعد لغزش است. لغزش زمانی اتفاق می افتد که پردازش حجم زیاد سفارشات باعث می شود قیمت دارایی بالا یا پایین برود و نوسان داشته باشد.

برای جلوگیری از این اتفاق، برخی از صرافی ها خدمات حرفه ای را در قالب کارگزاران، بانک ها و دیگر سرمایه گذاران نهادی برای تامین نقدینگی به کار می گیرند. این نهادها با ارائه سفارشات خرید که متناسب با سفارشات معامله گران است، اطمینان حاصل می کنند که همیشه افرادی برای معامله با آنها وجود دارند. فرآیند تامین نقدینگی همان چیزی است که ما آن را بازار سازی می نامیم و واحدهایی که نقدینگی را ارائه می دهند، بازار ساز هستند.

اکنون که درک کرده اید بازارسازی چیست، درک عملکرد یک بازارساز خودکار آسان تر است.

پس Automated Market Maker چیست؟

طبق توضیحات بالا، واضح است که سازندگان بازار ارزهای دیجیتال به طور شبانه روزی تلاش می کنند تا با ارائه سطح نقدینگی مناسب، نوسان قیمت را کاهش دهند.

اگر راهی برای دموکراتیزه کردن این فرایند وجود داشته باشد به گونه ای که افراد عادی بتوانند به عنوان بازار ساز عمل کنند، چه می شود؟ اینجاست که بازار ساز خودکار وارد عمل می شود.

بر خلاف معاملات متمرکز، صرافی های غیر متمرکز، دفتر ثبت سفارشات، سیستم های تطبیق سفارش و نهادهای مالی را که به عنوان بازار ساز عمل می کنند از بین می برند.

برخی از پروتکل های غیرمتمرکز عبارتند از: Uniswap ،Sushi ،Curve و Balancer هستند. هدف آنها حذف ورود اشخاص ثالث است تا کاربران بتوانند معاملات را مستقیماً از کیف پول شخصی خود انجام دهند.

به این ترتیب، اکثر فرایندها توسط قراردادهای هوشمند اجرا و اداره می شوند.

به عبارت دیگر، بازار ساز خودکار به معامله گران اجازه می دهد تا با استفاده از قراردادهای هوشمند برنامه ریزی شده، درجهت تامین نقدینگی و قیمت گذاری فعالیت داشته باشند.

این مفهوم بازار ساز خودکار را توصیف می کند، اما مفهوم فرایندها و سیستم های اساسی دخیل در این امر را خیر.

Automated Market Maker :

یک معامله گر خودکار است که بدون احتیاج به شما، در صرافی غیرمتمرکز معامله انجام می دهد.

یک معامله گر حرفه ای است که برای صرافی نقدینگی را فراهم می کند.

سیستمی است که از طریق معاملات خودکار نقدینگی را تأمین می کند.

Automated Market maker چگونه عمل می کند؟

اولین و مهمترین نکته این است که بازار ساز خودکار نوعی پروتکل صرافی غیرمتمرکز است که برای قیمت گذاری دارایی ها به یک فرمول ریاضی متکی است.

همچنین توجه داشته باشید که این پروتکل به افراد اجازه می دهد که به یک تامین کننده نقدینگی تبدیل شوند.

فرمول بازار ساز خودکار می تواند در هر پروتکلی متفاوت باشد. برای توضیح بیشتر این موضوع، بیایید ارز دیجیتال یونی ساپ (Uniswap) را موردبررسی قرار دهیم. این پروتکل از معادله ساده x * y = k پیروی می کند که در آن X مقدار دارایی A و Y مقدار دارایی B را نشان می دهد. K نیز یک مقدار بازار ساز خودکار چیست؟ ثابت است. بنابراین، صرف نظر از تغییرات ارزش دارایی های A یا B، محصول آنها همیشه باید برابر با یک مقدار ثابت باشد.

توجه داشته باشید که فرمول معادله فوق، تنها یکی از فرمول هایی است که برای تعادل AMM ها استفاده می شود.

بالانسر (Balancer) از فرمول پیچیده تری استفاده می کند که از طریق آن به پروتکل خود اجازه می دهد تا حداکثر هشت توکن را در یک استخر جمع کند.

این درست است که AMM ها از روش های مختلفی استفاده می کنند، اما درواقع همه آنها برای عملکرد صحیح به نقدینگی احتیاج دارند. به این ترتیب، این پروتکل ها سهمی از استخرهای نقدینگی و توکن های حاکمیتی را به تامین کنندگان نقدینگی اختصاص می دهند. به عبارت دیگر، به ازای هر تراکنشی که در صرافی غیرمتمرکز انجام می شود، کارمزد دریافت می کنید.

همچنین تا وقتی که سود کسب می کنید، توکن های تامین کننده نقدینگی را هم دریافت خواهید کرد که نشان دهنده سهم شما از استخر نقدینگی است. همچنین از طریق این توکن ها شما واجد شرایط دریافت کارمزد به عنوان درآمد منفعل می شوید. شما می توانید این توکن ها را در پروتکل های دیگری که آنها را برای فرصت های کشت سود می پذیرند، سرمایه گذاری کنید. برای برداشت سهم خود از استخر نقدینگی، باید توکن های خود را پس بدهید.

نکته دیگری که باید در مورد AMM ها بدانید این است که آنها برای آربیتراژ ایده آل هستند. برای کسانی که با این اصطلاح آشنا نیستند، آربیتراژ یعنی سود گرفتن از بازار های مالی. کسانی که از استراتژی آربیتراژ استفاده می کنند، از آربیتراژ در بازار های مالی سود می برند. آنها دارایی ها را با قیمت پایین تری در یک صرافی خریداری می کنند و بلافاصله در صرافی دیگری با نرخ های بالاتر می فروشند. هرگاه بین قیمت توکن های جمع شده و نرخ ارز بازارهای خارجی تفاوت وجود داشته باشد، این افراد می توانند چنین توکن هایی را بفروشند یا خریداری کنند تا زمانی که نوسانات بازار برطرف شود.

ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) چیست؟

اگرچه بازار ساز خودکار سود قابل توجهی به تامین کننده های نقدینگی ارائه می‌دهد، اما ریسک‌های زیادی هم وجود دارد. شایع ترین آن ضرر ناپایدار است. این پدیده زمانی بوجود می‌آید که نسبت قیمت دارایی ها در یک مجموعه نقدینگی تغییر کند. تامین کننده هایی که وجوه خود را در استخرهای آسیب دیده واریز کرده اند، به طور خودکار متحمل ضرر می شوند. هرچه نوسان قیمت بیشتر باشد، این ضرر بیشتر خواهد بود. با این حال، به یک دلیل این ضرر ناپایدار نامیده می‌شود.

با توجه به تغییر قیمت، توصیه می شود توکن های داخل استخر را برداشت نکنید؛ زیرا امکان اینکه میزان ضرر کم شود، وجود دارد. ضرر هنگامی از بین می‌رود که قیمت توکن‌ها به مقدار اولیه‌ای که در آن واریز شده‌اند، برگردد. کسانی که قبل از بازگشت قیمت‌ها وجوه خود را برداشت می‌کنند دائماً ضرر می‌کنند. با این وجود این امکان وجود دارد که درآمد دریافتی از طریق هزینه‌های معاملاتی بتواند چنین خساراتی را پوشش دهد.

سخن پایانی

طی دو سال گذشته، بازار ساز خودکار جایگاه خود را بعنوان سیستم های جدیدی برای معاملات غیرمتمرکز ثابت کرده اند. در این مدت، شاهد ظهور تعداد زیادی از صرافی های غیرمتمرکز (DEX) هستیم که بصورت مداوم باعث حباب قیمتی دیفای (DeFi) می شوند. گرچه این به معنای بی عیب و نقص بودن این رویکرد نیست، اما پیشرفت های ثبت شده در ۱۲ ماه گذشته نشان دهنده خدماتی است که بازار ساز خودکار ارائه می دهد. باید دید در آینده چه اتفاقی می افتد.

بازارساز خودکار (AMM) چیست؟

سیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) اخیراً شاهد سرازیر شدن خیل عظیمی از مشتریان علاقه‌مند به اتریوم و دیگر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند مانند زنجیره هوشمند بایننس بوده است. کشت سود یا همان ییلد فارمینگ (Yield Farming) به یکی از روش‌های محبوب توزیع توکن مبدل شده و بیت کوین‌های توکنیزه‌شده در شبکه اتریوم در حال گسترش‌اند. همچنین حجم وام‌های فلش (Flash loan) نیز رو به افزایش است. در همین حال، پروتکل‌های بازارساز خودکار (Automated Market Maker) مانند یونی سواپ (Uniswap) به طور منظم با حجم رقابتی معاملات، نقدینگی بالا و افزایش تعداد کاربران روبه‌رو هستند. از جهاتی می‌توان بازار ساز خودکار (AMM) را مشابه رباتی دانست که همواره در تلاش است قیمتی را بین دو دارایی تعیین کند. برخی از بازارسازها مانند یونی سواپ از فرمولی ساده استفاده می‌کنند، در حالی‌ که برخی دیگر مانند کرو، بالانسر و … فرمول‌های پیچیده‌تری را به کار می‌برند.

AMMها به دلیل سادگی و سهولت کاربری خود جایگاه ویژه‌ای را در فضای دیفای به خود اختصاص داده‌اند. تمرکززدایی از فرآیند بازارسازی، جزئی لاینفک از چشم‌انداز بازار کریپتوکارنسی به شمار می‌رود.

اما این صرافی‌ها چگونه کار می‌کنند؟ علت سرعت و سهولت بالای شکل‌گیری یک بازار برای جدیدترین توکن‌هایی مانند سوشی سواپ چیست؟ آیا واقعاً بازارسازهای خودکار قادر به رقابت با صرافی‌های سنتی مبتنی بر دفتر ثبت سفارش‌ خواهند بود؟ در این مقاله می‌خواهیم همین موضوع را مورد کاوش قرار دهیم.

بازارساز خودکار یا AMM چیست؟

بازارساز خودکار (AMM) نوعی پروتکل صرافی غیر متمرکز (DEX) است که برای قیمت‌گذاری بر دارایی‌ها از یک فرمول ریاضی بهره می‌جوید. برخلاف صرافی‌های سنتی که از دفاتر ثبت سفارش استفاده می‌کنند، در AMM قیمت دارایی‌ها بر مبنای یک الگوریتم قیمت تعیین می‌گردد.

این فرمول می‌تواند برای هر پروتکل متفاوت باشد. برای مثال، یونی سواپ از فرمول x*y=k استفاده می‌کند که در آن x مقدار یک توکن در استخر نقدینگی و y مقدار توکنی دیگر است. در این فرمول، k یک ثابت غیرقابل‌تغییر در بازار ساز خودکار چیست؟ نظر گرفته می‌شود؛ به این معنا که نقدینگی کل استخر بایستی همواره یکسان باقی بماند. دیگر بازارساز های خودکار بر مبنای کاربردهای به‌خصوص مدنظر خود، فرمول‌های متفاوتی را به کار می‌برند. با این‌ حال، نقطه مشترک تمامی آنها این است که قیمت‌ها را بر مبنای الگوریتم تعیین می‌کنند. اگر به نظرتان این سیستم کمی پیچیده به نظر می‌رسد، نگران نباشید. با نزدیک شدن به انتهای این مقاله همه چیز برایتان روشن خواهد شد.

بازارسازهای سنتی معمولاً با شرکت‌هایی با منابع عظیم و استراتژی‌های پیچیده کار می‌کنند.

با استفاده از بازارسازها می‌توانید از قیمتی مناسب بهره‌مند شوید و اختلاف قیمت خرید و فروش را در یک صرافی مبتنی بر دفتر ثبت سفارش‌ مانند بایننس به حداقل برسانید.

بازارساز های خودکار این فرآیند را به‌ صورت غیرمتمرکز انجام خواهند داد. به‌ این‌ ترتیب عملاً هر فردی می‌تواند بازار خود را روی یک بلاکچین به‌خصوص ایجاد کند. اما برای اینکه بدانید این کار دقیقاً به چه صورت قابل‌اجرا است، بهتر است به خواندن ادامه این مطلب ادامه دهید.

بازار ساز خودکار چگونه کار می‌کند؟

یک بازار ساز خودکار (Automated Market Maker) از نظر برخورداری از جفت ارزهای مبادلاتی (مانند جفت اتریوم/دای یا ETH/DAI) مشابه صرافی‌های مبتنی بر دفاتر ثبت سفارش عمل می‌کند. با این‌ حال، با استفاده از AMM دیگر برای انجام معامله خود نیازی به معامله‌گر دیگری در سمت مقابل نخواهید داشت. در عوض در اینجا، شما با یک قرارداد هوشمند سروکار دارید که بازار را به‌ اصطلاح برای شما «می‌سازد».

در یک صرافی غیر متمرکز مانند صرافی غیر متمرکز بایننس، معاملات به طور مستقیم میان کیف پول‌های کاربران انجام می‌گیرد. برای مثال، اگر بخواهید در این صرافی توکن‌های بایننس (BNB) خود را به‌ ازای دلار بایننس (BUSD) به فروش برسانید، فرد دیگری در سمت دیگر معامله توکن‌های BNB شما را با دلار بایننس خود خریداری می‌کند. به‌ این‌ ترتیب می‌توان این تراکنش را یک تراکنش همتا به همتا (peer-to-peer) یا P2P دانست.

این در حالی است که می‌توانید به بازار ساز های خودکار به چشم یک همتا به قرارداد (peer-to-contract) یا P2C نگاه کنید. دیگر نیازی به‌ طرف مقابل به آن معنی سنتی آن نیست و معاملات بین کاربران و قراردادها صورت می‌گیرد. با توجه‌ به اینکه دفتر ثبت سفارشی در این حالت وجود ندارد، انواع سفارش نیز برای AMM مطرح نخواهد بود. در عوض، قیمتی که می‌خواهید برای خرید یا فروش دارایی خود به ثبت برسانید، توسط یک فرمول تعیین می‌گردد. اگرچه لازم به ذکر است که طراحی‌های AMM در آینده در صدد رفع این محدودیت برآمده‌اند.

بدین ترتیب هیچ نیازی به‌ طرف مقابل در انجام معاملات نخواهد بود. با این‌ حال، طبیعتاً باید فردی مسئول ایجاد بازار گردد. در واقع نقدینگی این قرارداد هوشمند همچنان نیازمند کاربرانی است که نقش تأمین‌کننده نقدینگی (LP) را بر عهده می‌گیرند؛ بنابراین نه‌تنها می‌توانید با استفاده از یک بازارساز خودکار، معاملات خود را به شکل عاری از اعتماد (Trustless) به انجام برسانید، بلکه همچنین می‌توانید به‌ عنوان یک تأمین‌کننده نقدینگی نیز با AMM کار کنید. در واقع این امر به هر فردی این امکان را می‌دهد که بازار دلخواه خود را در یک صرافی به وجود آورد و با تأمین نقدینگی کارمزد دریافت نماید.

استخر نقدینگی چیست؟

استخر نقدینگی در بر دارنده دارایی‌هایی است که توسط AMM مورد استفاده قرار می‌گیرند. تأمین‌کنندگان نقدینگی (LPها) وجوه خود را به استخرهای نقدینگی اضافه می‌کنند. برای درک بهتر استخر نقدینگی می‌توانید تصور کنید که یک پشته پول یکجا جمع شده و معامله‌گران می‌توانند این وجوه را با یکدیگر مبادله کنند. تأمین‌کنندگان نقدینگی در ازای فراهم‌ آوردن نقدینگی برای پروتکل، کارمزدهایی را از محل معاملات صورت‌گرفته در استخر دریافت می‌دارند. در خصوص یونی سواپ، LPها میزانی برابر از هر دو توکن (برای مثال ۵۰ درصد توکن اتریوم و ۵۰ درصد رمزارز دای) را در استخر اتریوم/دای (ETH/DAI) سپرده‌گذاری می‌کنند.

پس بنا بر آنچه که گفتیم، آیا هر کسی می‌تواند به یک بازارساز تبدیل شود؟ بدون شک! اضافه‌کردن وجوه به استخر نقدینگی کاری بسیار آسان است و پاداش‌های آن توسط پروتکل تعیین می‌گردد. برای مثال یونی سواپ v2 از معامله‌گران خود ۳/۰ درصد کارمزد دریافت می‌کند که مستقیماً به حساب تأمین‌کنندگان نقدینگی واریز می‌شود. در حقیقت تأمین‌کنندگان نقدینگی ۵۰ درصد از کارمزد معاملات منشأ گرفته از استخر را به‌ عنوان بازده کل دریافت می‌کنند. میزان بازده در خصوص یک LP منفرد، تابعی از کسر دارایی‌های در اختیار LP در استخر خواهد بود. پلتفرم‌ها یا فورک‌های دیگر ممکن است به‌ منظور جلب LPهای بیشتر به استخر خود، مقدار هزینه‌های دریافتی خود را پایین‌تر بیاورند.

منافع به‌دست‌آمده از محل کارمزد معاملات روزانه برای تأمین‌کنندگان نقدینگی اندازه‌گیری می‌شود و قبل از ساعت ۴:۰۰ (به‌وقت UTC) به حساب کاربری بازارسازی این افراد منتقل می‌گردد. هنگامی که یک تأمین‌کننده نقدینگی، سهم خود را از استخر بیرون می‌آورد، منافع تجمعی وی نیز به طور ناگهانی برداشت می‌شود.

چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟

بر طبق آنچه در مورد نحوه کارکرد بازار ساز های خودکار گفتیم، هر چه نقدینگی بیشتری در استخر وجود داشته باشد، سفارش‌ها اسلیپیج (لغزش) کمتری را به دنبال خواهند داشت. این امر به نوبه خود می‌تواند حجم معاملاتی بیشتری را به‌ سوی پلتفرم جذب نماید و الی آخر.

مشکل اسلیپیج یا لغزش در طراحی‌های مختلف AMM به صورت‌های متفاوت ظاهر خواهد شد؛ اما بدون شک این موضوعی است که باید حتماً مدنظر قرار گیرد. به‌ خاطر داشته باشید که قیمت‌گذاری بر مبنای الگوریتم صورت می‌گیرد. به زبان ساده، قیمت بر مبنای میزان تغییر نسبت توکن‌های موجود در استخر نقدینگی به دنبال یک معامله تعیین می‌گردد؛ بنابراین، اگر میزان تغییرات این نسبت اختلاف زیادی را نشان دهد، شاهد میزان بالایی از لغزش خواهیم بود.

برای فهم بهتر این موضوع تصور کنید که می‌خواهید تمامی توکن‌های اتریوم را از استخر ETH/DAI در یونی سواپ خریداری کنید. حقیقت این است که شما اجازه چنین کاری را نخواهید داشت! در واقع شما برای هر اتر اضافی بایستی به طور تصاعدی مبالغ بالاتری را بپردازید. اما هیچ‌ گاه قادر به خرید تمامی توکن‌های اتر از استخر نخواهید بود. اما چرا؟ علت آن فرمول x*y=k است. اگر هر یک از مقادیر x یا y برابر با صفر باشند، به این معنا که دیگر توکن ETH یا DAI در استخر وجود نداشته باشد، معادله معنای خود را از دست خواهد داد.

اما این تمام ماجرای بازارساز های خودکار و استخرهای نقدینگی نیست. در واقع شما هنگام تأمین نقدینگی برای AMMها باید ملاحظه دیگری را نیز در نظر بگیرید و آن هم مواجهه با ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) است.

ضرر ناپایدار چیست؟

ضرر ناپایدار هنگامی رخ می‌دهد که نسبت قیمت توکن‌های سپرده پس از سپرده‌گذاری آنها در استخر، دستخوش تغییر قرار می‌گیرد. هر چه میزان این تغییر بیشتر باشد، ضرر ناپایدار نیز بزرگ‌تر خواهد بود. به همین دلیل است که بازار ساز های خودکار بهترین عملکرد خود را با جفت توکن‌هایی که ارزش مشابه دارند، مانند استیبل کوین‌ها یا توکن‌های رپد (Wrapped)، نشان می‌دهند. در صورتی‌ که نسبت قیمت جفت ارزها در محدوده نسبتاً باریکی حفظ گردد، ضرر ناپایدار نیز قابل‌ چشم‌پوشی خواهد بود.

از سوی دیگر، در مواردی که این نسبت مرتباً در حال تغییر است، برای تأمین‌کنندگان نقدینگی بهتر آن خواهد بود که به‌ جای افزودن وجوه خود به استخر، این توکن‌ها را در اختیار خود نگاه دارند. با وجود این، استخرهای یونی سواپ مانند ETH/DAI که تا حدی مستعد ضرر ناپایدار هستند نیز به لطف کارمزدهای معاملاتی که به آنان تعلق می‌گیرد، سودآور تلقی می‌گردند.

با این اوصاف، عبارت «ضرر ناپایدار» بهترین انتخاب برای نام‌گذاری این پدیده نخواهد بود. «ناپایدار» این مفهوم را می‌رساند که در صورت بازگشت دارایی‌ها به قیمت زمان سپرده‌گذاری آنها، می‌توان میزان ضرر را تقلیل داد. این در حالی است که اگر وجوه خود را در نسبت قیمت متفاوتی در مقایسه با زمان سپرده‌گذاری برداشت کنید، متحمل ضررهای بسیار دائمی‌تری خواهید شد. در برخی موارد، کارمزد معاملات از میزان این ضررها می‌کاهد. اما در هر حال لازم است که خطرات این امر را مدنظر داشته باشید.

بنابراین ضروری است که هنگام سپرده‌گذاری وجوه خود در بازارسازهای خودکار دقت کافی به خرج دهید و از آگاهی نسبت به مصادیق ضرر ناپایدار اطمینان حاصل کنید.

چه بازارهایی از AMM پشتیبانی می‌کنند؟

به آن دسته از بازارهایی که از پروتکل بازارسازی خودکار پشتیبانی می‌کنند، بازار AMM گفته می‌شود. بازارهای AMM در مقایسه با بازارهای معمولی، سیستم مستقلی را به‌ منظور پرداخت کارمزد پیاده می‌کنند. در بازار ساز خودکار چیست؟ بازارهای AMM هر جفت معاملاتی یک استخر دارایی مخصوص به خود را دارد که در آن افزایش و کاهش ارز و نیز قوانین معامله موضوعیت می‌یابد. در قانون معامله قید شده است که مقدار کمّی دو توکن باید همواره ثابت باقی بماند؛ بنابراین، هنگامی که مقدار کمّی توکن A کاهش می‌یابد، بر طبق قانون «A * B = مقدار ثابت»، مقدار کمّی توکن B بایستی افزایش پیدا کند.

در حال حاضر روزبه‌روز بر تعداد بازارهای با قابلیت پشتیبانی از AMM افزوده می‌شود و بنابراین برای آگاهی از جدیدترین گزینه‌های قابل‌دسترس، نقدینگی کل و روند هفت‌روزه این بازارها، بایستی به وب‌سایت صرافی‌های مدنظر خود مراجعه کنید. کاربرانی که عضویت بازارهای AMM مرتبط با جفت ارزهای CET/USDT ،CET/BTC ،CET/BCH ،CET/ETH ،CET/USDC را در اختیار دارند، می‌توانند در ۱۰۰ درصد کارمزد معاملات صورت‌گرفته در استخر نقدینگی شریک شوند. در خصوص سایر بازارهای AMM، کسر شراکت برابر با 50 درصد خواهد بود.

سخن پایانی

بازارساز های خودکار (Automated Market Maker) یکی از عناصر اصلی در فضای سیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) به شمار می‌آیند. به کمک بازار ساز خودکار عملاً هر فردی می‌تواند به نحوی یکپارچه و با بهره‌وری بالا اقدام به ایجاد بازارهای مالی رمزارز نماید. اگرچه این پروتکل‌ها در مقایسه با صرافی‌های مبتنی بر دفتر ثبت سفارش محدودیت‌هایی دارند، اما نوآوری کلی آنها در بازار رمزارزها قابل‌ستایش است.

بازارساز های خودکار هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارند. AMMهایی که ما امروزه می‌شناسیم و از آنها استفاده می‌کنیم، مانند یونی سواپ، کرو (Curve) و پنکیک سواپ (PancakeSwap) از نظر طراحی بسیار زیبا هستند؛ ولی از جنبه امکانات تا حد زیادی محدودیت دارند. احتمال آن می‌رود که در آینده، عرصه بازارسازهای خودکار شاهد طراحی‌های نوآورانه بیشتری نیز باشد. این امر به کاهش کارمزدها، اجتناب از اصطکاک و نهایتاً نقدینگی مطلوب‌تر برای تمامی کاربران دیفای خواهد انجامید.

اگر همچنان در مورد سیستم تأمین مالی دیفای و بازار ساز های خودکار سؤال دارید، حتماً سؤالات خود را با ما در میان بگذارید.