معرفی نسبت های فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

فیبوناچی؛ قسمت بیست و پنجم آموزش تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال

فیبوناچی و سطح اصلاحی (ریتریسمنت)، اکستنشن و پروجکشن یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال در ارز دیجیتال است که به آموزش آن می‌پردازیم.

سطوح فیبوناچی موضوع جلسه بیست و پنجم آموزش تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال است. بسیاری از تحلیل‌گران در بازار رمز ارزها نیز از انواع مختلف این ابزار مانند سطوح اصلاحی (Retracement)، سطوح اکستنشن (Extension) و سطوح پروجکشن (Projection) در نمودارهای خود استفاده می‌کنند. در جلسه بیست و پنجم این دوره آموزشی، به معرفی سطوح Fibonacci می‌پردازیم.

اعداد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

سطوح فیبوناچی یکی از ابزارهای محبوب در تحلیل تکنیکال بوده که از دنباله ارائه شده توسط فیبوناچی‌ (Fibonacci)، دانشمند و ریاضی‌دان قرن 13 میلادی، الهام گرفته است. دنباله اعداد فیبوناچی چنین هستند: 1 , 2 , 3 , 5 , 8 , 13 , 21 , … .

اعداد فیبوناچی ویژگی‌های خاصی دارند که به روابط بین این اعداد اشاره دارد. در ادامه، بخشی از این روابط خاص را آورده‌ایم:

• جمع دو عدد متوالی برابر عدد با بعدی است. به عبارتی هر عدد در این سری، از جمع دو عدد قبلی خود بدست می‌آید. برای مثال جمع دو عدد 1 و 2 مساوی 3 است.
• تقسیم هر عدد بر عدد بعدی آن (بعد از 4 عدد اول) به عدد 0.61 میل می‌کند. برای مثال از تقسیم عدد 5 بر عدد 8، عدد 0.625 بدست می‌آید. همچنین ار تقسیم عدد اول این سری (1) به عدد دوم این سری (2) عدد 0.5 و از تقسیم عدد 2 بر 3 نسبت 0.66 بدست می‌آید. این اعداد در تحلیل تکنیکال بسیار کاربردی هستند.
• از تقسیم هر عدد به عدد قبلی خود، نسبت 1.61 بدست می‌آید. این عدد نیز در روش تحلیلی فیبوناچی بسیار کاربردی است.
• از تقسیم هر عدد به دو عدد بعد از خود، نسبت 0.38 بدست می‌آید. البته هر چه اعداد بزرگتری را به هم تقسیم کنیم، عدد حاصله به این نسبت نزدیک‌تر می‌شود.
• از تقسیم هر عدد به دو عدد قبل از خود نیز نسبت 2.61 بدست خواهد آمد. این عدد نیز در روش فیبوناچی‌ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یه طور کلی، تمامی اعدادی که در روش فیبوناچی و در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرند، استفاده از همین نسبت بین اعداد فیبوناچی است.

ابزارهای پرکاربرد Fibonacci در تحلیل تکنیکال

در تحلیل تکنیکال به طور مستقیم از سری اعداد فیبوناچی استفاده نمی‌شود؛ بلکه همانطور که در بالا اشاره شد، از نسبت‌ها و روابط بین این اعداد استفاده می‌شود. برای مثال نسبت 0.5 یا 50 درصد، عددی بسیار پرکاربرد در این روش تحلیل برای سطوح اصلاحی است. معمولا در یک روند صعودی، اصلاح هر موج صعودی تا سطح 50 درصد فیبوناچی اتفاق می‌افتد. همچنین سطح 0.61 نیز به عنوان یک سطح بازگشتی شناخته می‌شود. 23.6 %، 38.2 % و 61.8% از دیگر سطوح پرکاربرد در این روش تحلیلی هستند. پس در این روش از نسبت‌های سری اعداد فیبوناچی استفاده می‌شود. در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم.

یکی از توصیه‌های جدی در تحلیل تکنیکال، معامله در جهت روند بازار است. با استفاده از خطوط فیبوناچی، می‌توان ریسک معامله را به میزان قابل توجهی کاهش داد؛ به این‌صورت که در اصلاح یک روند صعودی، خرید انجام شود تا از ادامه روند بیشترین بهره را برد.

سطوح فیبوناچی اصلاحی (ریتریسمنت)

دو شیوه استفاده از سطوح فیبوناچی در بین تحلیل‌گران رایج است. سطوحی اصلاحی فیبوناچی یا Fibonacci Retracement یکی از آنهاست. ابزار اصلاحی در واقع سطوح حمایتی و مقاومتی را نشان می‌دهد. این سطوح، خطوطی ثابت و افقی بر روی نمودار بوده که محدوده‌های احتمالی حمایت و مقاومت برای قیمت هستند. این سطوح را با یک عدد به صورت درصدی بیان می‌کنند و عبارتند از:

23.6 درصد، 38.2 درصد، 50 درصد، 61.8 درصد و 78.6 درصد.

تقریبا در تمامی پلتفرم‌های تحلیل، ابزار فیبوناچی وجود دارد و نیازی به حفظ کردن و یا محاسبه این درصدها نخواهد بود. حتما تاکنون متوجه شده‌اید که این درصدها همان روابط بین سری اعداد فیبوناچی که در مقدمه این آموزش گفته شد، هستند.

سطح صفر و یک فیبوناچی بر روی هر قیمتی که بخواهید قرار می‌گیرند، اما جایگاه این دو عدد بسیار مهم بوده و اگر نقطه صفر و یک فیبوناچی را تغییر دهید، نتایج دیگری بدست خواهد آمد.

توصیه می‌شود که سطوح صفر و یک فیبوناچی‌ بر روی آخرین روند قیمتی قرار بگیرد؛ به این صورت که سطح یک یا صد درصد فیبوناچی‌ را در ابتدای روند و سطح صفر یا صفر درصد فیبوناچی‌ را در انتهای روند قرار دهیم. تصویر زیر نحوه استفاده از ابزار اصلاحی Fibonacci را نشان می‌دهد.

همانطور که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید، برای استفاده از ابزار سطوح اصلاحی فیبوناچی‌ به منظور یافتن محل اتمام اصلاح قیمتی، بایستی سطح یک فیبوناچی‌ را در ابتدای موج و سطح صفر را در انتهای موج قرار دهیم. بازگشت قیمت در یکی از سطوح اتفاق خواهد افتاد. در مثال بالا، قیمت بیت کوین از سطح 38 درصد برگشته است.

نکته‌ای که باید توجه کرد این است که نباید به صرف اینکه قیمت بر روی سطح 50 درصد فیبوناچی‌ یا هر سطح اصلاحی دیگر قرار گرفته، اقدام به معامله کرد. هیچ الزامی وجود ندارد که قیمت از روی یکی از سطوح اصلاحی فیبوناچی بازگردد. بلکه فقط احتمال بازگشت قیمت از روی این سطوح وجود دارد. به همین خاطر بایستی این ابزار در کنار سایر ابزار تحلیلی استفاده شود.

سطوح فیبوناچی اکستنشن

سطوح اکستنشن فیبوناچی (Fibonacci Extension) شیوه دوم استفاده از سطوح فیبوناچی است. در اینجا نیز مانند سطوح اصلاحی از نسبت بین اعداد این دنباله استفاد می‌شود. سطوح اصلاحی فیبوناچی برای پیدا کردن مناطق احتمالی حمایت و مقاومت مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما سطوح اکستنشن ابزاری به منظور پیدا کردن اهداف احتمالی روند فعلی بازار هستند.

سطوح اصلاحی فیبوناچی‌ بین سطح صفر و یک ترسیم می‌شوند، اما سطوح اکستنشن بالای سطح یک یا صد درصد فیبوناچی‌ قرار دارند. سطوح اصلی اکستنشن عبارتند از: 161.8 درصد، 261.8 درصد و 423.6 درصد.

همانند قبل، این سطوح به معنی اهداف قطعی روند فعلی بازار نیست، بلکه این ارقام صرفا اهداف احتمالی هستند. تصویر زیر نحوه استفاده از سطوح اکستنشن فیبوناچی‌ را نشان می‌دهد.

ابزار فیبوناچی‌ در زمینه تحلیل زمانی بازار نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در روش الیوت، نسبت‌های فیبوناچی‌ کاربرد زیادی دارند.

در بخش انتهایی این دوره، به معرفی الگوهای کندل استیک خواهیم پرداخت.

*در صورت داشتن سوال، کاربران می‌توانند آن را در گروه تلگرامی اکسچینو مگ مطرح نمایند.

اعداد فیبوناچی و کاربرد آن‌ها در تحلیل تکنیکال

اعداد و نسبت‌های فیبوناچی یکی از عجایب علم ریاضیات هستند که در بخش‌های مختلف جهان هستی همچون «شاخ و برگ گیاهان»، «زاد و ولد خرگوش‌ها» و حتی «DNA انسان» دیده می‌شوند. قابل توجه است که اعداد فیبوناچی در تحلیل بازارهای مالی نیز کاربرد فراوانی دارند که در این مقاله به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

به گزارش ایسنا بنابر اعلام کارگزاری مفید، سری فیبوناچی، رشته‌ای از اعداد است که در آن غیر از دو عدد اول، اعداد دیگر با محاسبه‌ مجموع دو عدد قبلی ایجاد می‌شوند. این اعداد به نام لئوناردو فیبوناچی (Leonardo Fibonacci) که نخستین ریاضی‌دان بزرگ اروپا در قرن سیزدهم میلادی بود، نام‌گذاری شده است. یکی از نکات جالب اعداد و نسبت‌های فیبوناچی این است که در بخش‌های مختلف جهان هستی دیده شده‌اند. مثلا اندازه‌گیری زاویه شاخه‌ها نشان می‌دهد که در الگوی رشد آن‌ها، نظمی شبیه دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی معرفی نسبت های فیبوناچی در تحلیل تکنیکال وجود دارد. بررسی‌ها نشان داده که درختان با پیروی از این نوع الگوی رشد، قادر هستند درصد بیشتری از نور خورشید را جذب کنند.

علاوه بر موارد یاد شده، اعداد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی نیز کاربرد زیادی دارند. تاکنون ابزارهای گوناگونی که مبتنی بر اعداد و نسبت‌های فیبوناچی هستند، معرفی معرفی نسبت های فیبوناچی در تحلیل تکنیکال شده‌اند. در این مطلب ضمن آشنایی بیشتر با اعداد فیبوناچی، به بررسی کاربرد آن‌ها در تحلیل تکنیکال پرداخته می‌شود.

منظور از اعداد و نسبت‌های فیبوناچی چیست؟

همانطور که اشاره شد، غیر از دو عدد اول، اعداد بعدی از جمعِ دو عددِ قبلیِ خود به دست می‌آیند. به عنوان نمونه عدد ششم این سری (که برابر ۵ است) از حاصل جمع عدد چهارم و عدد پنجم که به ترتیب برابر ۲ و ۳ هستند، به دست می‌آید. اولین اعداد این سری عبارت‌اند از:

۱۴۴ - ۸۹ - ۵۵ - ۳۴ - ۲۱ - ۱۳ - ۸ - ۵ - ۳ - ۲ - ۱ - ۱ - ۰

از تقسیم اعداد فیبوناچی بر یکدیگر، نسبت‌های فیبوناچی ایجاد می‌شوند. مثلا با تقسیم هر عدد بر عدد بعدی (یا بر عدد قبلی) خود یک سری از نسبت‌های فیبوناچی ایجاد می‌شود.

۱.۶۱۹۰ - ۱.۶۱۵۴ - ۱.۶۲۵ - ۱.۶ - ۱.۶۶۷ - ۱.۵ - ۲ - ۱ : تقسیم هر عدد بر عدد قبلی خود

۰.۶۱۸۲ - ۰.۶۱۷۶ - ۰.۶۱۹۰ - ۰.۶۱۵۴ - ۰.۶ - ۰.۶۶۷ - ۰.۵ - ۱ : تقسیم هر عدد بر عدد بعدی خود

یکی‌ دیگر از نکات جالب فیبوناچی این است که خارج قسمت تقسیم هر عدد بر عدد قبلی خود، به عدد ۱.۶۱۸ که به «نسبت طلایی» مشهور است، نزدیک می‌شود. نسبت طلایی یکی از اعداد حیرت انگیز ریاضیات است که در بخش‌های زیادی از طبیعت قابل مشاهده است. مثلا در مرکز دانه میوه‌ها، با دنبال کردن روند تعداد مارپیچ، نسبت طلایی مشاهده خواهد شد. همچنین می‌توان الگوریتم این مارپیچ‌ها را در کلم، کاهو، آناناس و حتی DNA انسان‌ها نیز مشاهده کرد. در صورت تمایل برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اعداد فیبوناچی و عجایب آن، در مقاله هرآنچه باید درباره فیبوناچی بدانید اطلاعات کاملی در این زمینه گردآوری شده است.

کاربرد فیبوناچی در بورس

پیش از بررسی کاربرد اعداد فیبوناچی در بورس، بهتر است ابتدا کمی با تحلیل تکنیکال آشنا شویم. تحلیل تکنیکال یکی از روش های اصلی و پرطرفدار تحلیل‌ در بازار سرمایه است. در این روش تحلیلگر می‌کوشد با بررسی نمودارها و توجه به رفتار قیمت یک دارایی در گذشته، وضعیت آینده آن را پیش‌بینی کند. از این رو استفاده درست از تحلیل تکنیکال می‌تواند شانس موفقیت معامله‌گران در بورس را افزایش دهد.

اعداد و نسبت‌های فیبوناچی کاربرد زیادی در تحلیل بازارهای مالی خصوصا در روش تحلیل تکنیکال دارند. بر اساس این اعداد، ابزارها و الگوهای مختلفی توسعه یافته است که در ادامه به آن‌ها پرداخته می‌شود.

ابزارهای فیبوناچی

در تحلیل تکنیکال، ابزارهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از این ابزارها که مبتنی بر اعداد فیبوناچی هستند عبارتند از: فیبوناچی اصلاحی، فیبوناچی خارجی، فیبوناچی انبساطی، فیبوناچی پروجکشن، فیبوناچی کمان‌ها، فیبوناچی بادبزن و فیبوناچی کانال. در صورت تمایل برای آشنایی با هر یک از این ابزارها، در مقاله ابزارهای فیبوناچی و کاربرد آن‌ها در تحلیل تکنیکال اطلاعات مربوطه به صورت کامل وجود دارد.

الگوهای هارمونیک

الگوهای هارمونیک از تلفیق اشکال هندسی و دنباله اعداد فیبوناچی شکل‌ گرفته‌اند. برخی از پرکاربردترین الگوهای هارمونیک عبارتند از: الگوی پروانه، الگوی AB=CD، الگوی گارتلی، الگوی خفاش، الگوی خرچنگ، الگوی کوسه، الگوی سایفر و الگوی Nen-Star. آشنایی با این الگوها می‌تواند به معامله‌گران برای بررسی روند قیمت نمادهای مختلف کمک کند.

همچنین شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بورس و روش های تحلیل آن، به سامانه آموزشی کارگزاری مفید به نشانی learning.emofid.com مراجعه کنید. در این وبسایت بیش از ۹۰۰ مطلب در سه سطح «مبتدی»، «نیمه حرفه‌ای» و «حرفه‌ای» به همراه دوره های مختلف آموزشی ارائه شده است. به علاوه روزانه چندین کلاس آموزش بورس از صفر به صورت رایگان و غیر حضوری برگزار می‌شود که می‌توانید از آن‌ها بهره‌مند شوید.

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال – آموزش کامل و کاربردی تحلیل فیبوناچی

در تحلیل تکنیکال به حرکت در جهت روند را ایمپالس و حرکت در خلاف جهت روند را پولبک گفته می شود. سطوح فیبوناچی اصلاحی مناطقی را تعیین می کند که پولبک می ‌تواند بازگشت کند و در جهت روند قرار بگیرد، به همین خاطر این سطوح قادرند در تایید نقاط ورودی در جهت روند بسیار حائز اهمیت به حساب آیند. به همین خاطر است که فیبوناچی در تحلیل تکنیکال را به یکی از بهترین اندیکاتور برای نوسان گیری تعبیر می کنند. فیبوناچی در تحلیل تکنیکال بسیار پرکاربرد است و برای تعیین روند احتمالی سهم ها بسیار کمک حال سرمایه گذاران و تحلیل گران بورسی و حتی فعالان بازارهای جهانی و ارزهای دیجیتال است. حال این که فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چه کاربردهای دیگری دارد و کجاها قادریم از سطوح اصلاحی و اعداد فیبوناچی استفاده کنیم را در ادامه این مقاله آموزشی برای شما به صورت کامل آموزش خواهیم داد.

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

فیبوناچی در بازار بورس شامل خطوط حمایت و مقاومت (در مقاله اندیکاتورهای پرکاربرد در بورس به این موضوع اشاره داشتیم) که قیمت سهم در بین این سطوح حرکت می کند. در استفاده از ابزار های فیبوناچی درصد ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند که بیشتر این درصد ها از نسبت درصد های بین اعداد فیبوناچی حاصل می شود، به غیر از چند عدد ابتدای سری اعداد فیبوناچی، هر کدام از اعداد دنباله، تقریبا ۱٫۶۱۸ برابر عدد پیش از خود می باشند و هر عدد ۰٫۶۱۸ برابر عدد پس از خود است. از طریق استفاده از فیبوناچی میتوان روند آتی قیمت یک سهم را پیش بینی کرد.

همانطور که احتمالا میدانید، دنباله فیبوناچی با ۰ و ۱ آغاز می شود و هر عدد مجموع دو عدد پیشین خود است. فیبوناتچی نه تنها در پیش بینی قیمت قابل استفاده است، بلکه در بازه های زمانی نیز وجود دارد و ترکیب کردن فیبوناچی های قیمتی و زمانی تحلیل های به مراتب قوی تر و دقیق تر را در اختیار ما قرار خواهد داد. سری فیبوناچی رشته ‌ای از اعداد است که در آن اعداد غیر از دو عدد اول با محاسبه‌ مجموع دو عدد پیشین حاصل می شود. در تصویر زیر می توانید این موضوع را در کنار فرمول محاسبه اعداد فیبوناچی ملاحظه کنید :

۳ دلیل استفاده از فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

• یافتن سطوح حمایت و مقاومت
• تعیین حد ضرر
• پیدا کردن روند نزولی و صعودی قیمت

موارد استفاده فیبوناچی در بازار بورس

حالا که با مفهوم کلی اعداد فیبوناچی و موارد استفاده آن آشنا شدید، قصد داریم به اهمیتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال بپردازیم. در واقع شما عزیزان می توانید از سری فیبوناچی و نسبت ‌های آن در بازار بورس و معرفی نسبت های فیبوناچی در تحلیل تکنیکال به منظور پیش ‌بینی روند قیمتی سهم استفاده نمایید. شایان ذکر است که تحلیلگران بعد از بررسی نمودارهای قیمت سهام و روند آن ‌ها، به وجود ارتباط میان نسبت ‌های فیبوناچی و نمودارها پی بردند.

نسبت‌ های فیبوناچی را می ‌توان با نقاط حائز اهمیت در روندها مطابقت داد و به سطوح مقاومت و حمایت دسترسی پیدا کرد و در ادامه هم می توان به وسیله این سطوح، نقاط ورود و خروج به یک سهم را پیدا کرد و از آن ها برای شناسایی بهترین زمان خرید و یا فروش یک سهم استفاده کرد. البته این را هم در نظر داشته باشید که در طول زمان ابزارهای فیبوناچی بسیاری برای تحلیل نمودارها و نقاط بازگشت معرفی شده اند که بیانگر محدوده ‌های حمایت و مقاومت می باشند و با شیوه های مختلفی ترسیم می شوند.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

این سطوح بازگشتی، مثل حمایت و مقاومت‌ های پیشین که تنها قیمتی خاص را نقطه حساس می دانست، نیستند و قادرند در کنار قیمتی خاص، یک منحنی روی نمودار، خطی مورب یا زمان خاصی را به ‌عنوان نقاط حساس حمایت و مقاومت معرفی نسبت های فیبوناچی در تحلیل تکنیکال تعریف نمایند که واقعا بی نظیر و پرکاربرد است. فیبوناچی اصلاحی، فیبوناچی خارجی، فیبوناچی انبساطی، فیبوناچی پروژکشن، فیبوناچی اکسپنشن و … از مواردی به حساب می آید که از طریق آن ‌ها می ‌توان روند آتی قیمت سهم را پیش بینی کرد.

دلیل محبوبیت تحلیل فیبوناچی در معاملات

• سطوح فیبوناچی نقاط مرجع ملموسی را ایجاد می کند، پس در صورت استفاده صحیح، از انتزاعی شدن موضوع جلوگیری خواهد کرد.
• سطوح گسترش و اصلاحی فیبوناچی، سطوح نامرئی حمایت و مقاومت به شمار می روند.
• سطوح فیبوناچی اعداد هندسی اند، پس سطوح گسترش و اصلاحی پس از رسم چشم ‌نواز به نظر خواهند آمد.

مهم ترین سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

• ۱۶۱٫۸ درصد
• ۶۱٫۸ درصد
• ۳۸٫۲ درصد

فرق بین سطوح گسترش و اصلاحی فیبوناچی

سطوح اصلاحی فیبوناچی، نشان دهنده سطوح کمتر از ۱۰۰ درصد یک موج قیمتی اند و این در حالی است که سطوح گسترش، سطوح بالاتر از ۱۰۰ درصد را هم برای ما به نمایش در خواهند آورد. سطوح فیبوناچی تحت عنوان سطوح حمایتی و مقاومتی قابلیت استفاده خواهند داشت، از این سطوح تحت عنوان ابزاری به منظور تعیین هدف قیمتی نیز می توان استفاده نمود.

شیوه استفاده از سطوح اصلاحی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

وقتی که سهامی روند قوی را در یک جهت داشته باشد، بر این باوریم که پولبک آن به میزان یکی از درصدهای سطوح اصلاحی فیبوناچی است (۷۶٫۴، ۶۱٫۸، ۳۸٫۲، و ۲۳٫۶). بعضی مدل ها ۵۰ درصد را نیز اعمال می کنند. برای مثال، چنانچه سهمی از ۱۰۰۰ تومان به ۱۱۰۰ تومان برسد، انتظار خواهد رفت که پولبک آن حدود ۲۳ تومان، ۳۸ تومان، ۵۰ تومان، ۶۲ سنت، یا ۷۶ تومان باشد.

جالب است بدانید که در اوایل یا اواخر روند ها، وقتی که قیمت هنوز در حال افزایش یا کاهش است، این احتمال وجود دارد که اصلاح‌ هایی با درصد بالاتر هم دیده شود. به عنوان مثال وقتی دو روند نزولی بین ۶۱٫۸ درصد و ۳۸٫۲ درصد وجود داشته باشد، این نمونه ‌ای از اصلاح فیبوناچی است. طبق این فرضیه، این شیوه و دنبال کردن این دنباله شرایطی معمول برای روند سهام به حساب می آید.

چنانچه استراتژی معاملاتی روزانه شما سیگنالی برای فروش در آن منطقه قیمت در نظر می گیرد، سطح فیبوناچی به تایید این سیگنال کمک شایانی خواهد داشت. سطوح فیبوناچی همین طور سطوح قیمتی را در جاهایی که باید برای تشخیص فرصت‌ های معاملاتی کاملا هوشیار باشید، برای شما به تصویر خواهند کشید. گفتنی است که در واقع استفاده از ابزار اصلاح فیبوناچی یک فرایند ذهنی است و این امکان وجود دارد که دو فرد به شیوه ‌ای مختلف آن را تعبیر نمایند.

می توان گفت که چندین و چند نوسان قیمت در طول یک روز معاملاتی در دسترس است، پس تمامی افراد ۲ نقطه یکسان را به یکدیگر متصل نخواهند کرد. دو نقطه ‌ای که شما وصل می کنید، امکان دارد آن ۲ نقطه ‌ای که دیگران متصل می ‌کنند، نباشد. به منظور جبران این موضوع، سطوح اصلاحی را روی تمام موج ‌های برجسته قیمت رسم نمایید و در ادامه ببینید کجای نمودار چندین خط فیبوناچی روی هم قرار می گیرد، امکان دارد این منطقه یک منطقه قیمتی با اهمیت محسوب شود.

نکات مهم در خصوص با فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

• اصلاح فیبوناچی مناطق احتمالی هستند که باید برای پولبک‌ ها در نظر داشته باشید.
• سطوح فیبوناچی، هرچند مهم به حساب می آید، ولی همیشه نقاط دقیق عطف بازار را نمایان نخواهند کرد.
• اگر قیمت ۱۰۰ درصد موج قیمت قبلی را اصلاح کند، می توان گفت که دیگر فیبوناچی اعتباری نخواهد داشت.
• اندیکاتور فیبوناچی ممکن است بتوانند سطح مناسب ورود به معامله را پیش بینی کند، ولی نقطه ورود مشخصی را تعیین نخواهد کرد.
• اگر ابزار اصلاحی فیبوناچی را در حرکت ‌های قیمت بسیار کوچک مورد استفاده خود قرار دهید، این امکان وجود دارد که نتیجه مناسبی از این عمل دریافت نکنید، بخاطر این که در این صورت، سطوح قیمت به قدری به هم نزدیک خواهند بود که تقریبا هر سطح قیمتی با اهمیت به نظر خواهد آمد.
• اگر در منطقه یک سطح فیبوناچی سیگنال معاملاتی می گیرید، قادرید آن ها را به عنوان یک تایید به حساب بیاورید. با سطوح اصلاحی فیبوناچی بازی کنید و آن ها را روی نمودارهای خود اعمال کنید. اگر از استفاده از اندیکاتور فیبوناچی عملکرد خوبی را مشاهده کردید و توانستید با آن کار کنید، از آن استفاده کنید.

خلاصه متن

اندیکاتور فیبوناچی یکی از پرطرفدارترین و قدیمی ترین ابزار های تحلیلی است که جزو اندیکاتورهای پرکاربرد در بورس به حساب می آید و شامل؛ فیبوناچی اصلاحی ، فیبوناچی خارجی ، فیبوناچی انبساطی و فیبوناچی پروژكشن است. ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال با استفاده از نسبت طلایی ۱٫۶۱۸ که در همه سطوح فیبوناچی صدق می کند به کمک معامله گران می آید. در حقیقت به کمک اندیکاتور فیبوناچی قادرید برای شناسایی سقف و کف نمودارهای قیمت، ابتدا و انتهای موج ‌ها و پیش بینی نقاط ورود و خروج از سهم مانند دیگر ابزارهای تکنیکال مورد استفاده خود قرار دهید. انیدکاتور فیبوناچی یکی از بهترین اندیکاتور برای نوسان گیری در بورس است.

جزئیات خبر

حتماً تابه‌حال نام فیبوناچی و سری معروف آن را شنیده‌اید. ما قصد داریم در این مطلب نحوه پیدایش سری فیبوناچی و کاربردهای آن را توضیح دهیم. اعداد و نسبت‌های فیبوناچی در بازار سهام و تحلیل تکنیکال کاربرد فراوانی دارند.

فیبوناچی کیست؟

لئوناردو فیبوناچی (Leonardo de pisa de Fibonacci) ریاضی‌دان برجسته اروپایی در قرن یازدهم میلادی زندگی می‌کرد. فیبوناچی اولین فردی بود که اعداد هندی-عربی (…، ۱،۲،۳،۴،۵) را به اروپا معرفی کرد. یکی از مهم‌ترین اقدامات او معرفی سری معروف فیبوناچی است. در این سری که با صفر و یک شروع می‌شود، هر عدد از مجموع دو عدد قبلی به دست می‌آید. رابطه فیبوناچی به شکل زیر است:

در صورت پیروی از قواعد مذکور به دنباله زیر خواهیم رسید:

… ، ۲۳۳ ، ۱۴۴ ، ۸۹ ، ۵۵ ، ۳۴ ، ۲۱ ، ۱۳ ، ۸ ، ۵ ، ۳ ، ۲ ، ۱ ، ۱ ، ۰

درواقع ایده پیدایش این سری در سال ۱۲۰۲ اتفاق افتاد که فیبوناچی به مسئله عجیبی علاقه‌مند شد. او می‌خواست بداند اگر یک جفت خرگوش نر و ماده داشته باشد و رفتاری برای زاد و ولد آن‌ها تعریف کند، درنهایت نتیجه چگونه خواهد شد. فرضیات این‌گونه بود:

شما یک جفت خرگوش نر و ماده دارید که همین الآن به دنیا آمده‌اند.
خرگوش‌ها پس از یک ماه بالغ می‌شوند.
دوران بارداری خرگوش‌ها یک ماه است.
هنگامی‌که خرگوش ماده به سن بلوغ می‌رسد، حتماً باردار می‌شود.
در هر بار بارداری خرگوش ماده یک خرگوش نر و یک ماده به دنیا می‌آورد.
خرگوش‌ها هرگز نمی‌میرند.

حساب کنید پس از n ماه چند جفت از این نوع خرگوش خواهیم داشت؟

فرض کنیم x n تعداد جفت خرگوش پس از n ماه باشد.

می‌دانیم که x ۲ =۱،x ۱ =۱، تعداد جفت خرگوش‌ها در ماه n+1 ام برابر خواهد بود با حاصل جمع تعداد جفت خرگوش‌هایی که در این ماه متولد می‌شوند، به‌اضافه تعداد جفت خرگوش¬های موجود. (x n ) اما چون هر جفت خرگوش که از دو ماه قبل موجود بوده هم‌، اکنون حداقل دو ماه سن خواهند داشت و به سن زادوولد رسیده‌اند، تعداد جفت خرگوش‌های متولدشده برابر خواهد بود با x n -۱ ، پس خواهیم داشت:

x ۱ = ۱ , x ۲ = ۱, x n +۱ = x n + x n -۱

فیبوناچی با حل این مسئله از راه‌حل فوق، دنباله حاصل را به جهان ریاضیات معرفی کرد که خواص شگفت‌انگیز و کاربردهای فراوان آن تا به امروز نه‌تنها نظر ریاضی‌دانان، بلکه دانشمندان بسیاری از رشته‌های دیگر را به خود جلب کرده است.

وجود سری فیبوناچی در طبیعت

وجود نظم در اجزای مختلف طبیعت قابل‌مشاهده است. ریاضیات یکی از علوم پایه‌ای است که به کمک آن می‌توان به بسیاری از نظم‌های موجود در طبیعت پی برد. اعداد فیبوناچی یکی از این نظم‌ها است.
یکی دیگر از دلایل مشهور شدن سری فیبوناچی، این است که خارج‌قسمت هر دو جمله کنار هم به عدد تقریبی ۱.۶۱۸، نسبت طلایی یا عدد فی، می‌رسد.

در قسمت لاک حلزون از عدد فی استفاده شده است. شاخ و برگ درختان به‌صورت تصادفی در جهات مختلف رشد نمی‌کنند. اندازه‌گیری زاویه شاخه‌ها نشان می‌دهد که در الگوی رشد آن‌ها، نظمی شبیه دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی وجود دارد. درختان با پیروی از این نوع الگوی رشد، قادر هستند درصد بیشتری از نور خورشید را جذب کنند. دانه‌های آفتابگردان نیز به شکل مارپیچ‌هایی روبروی هم رشد می‌کنند. طبق تحقیقات انجام‌شده، نسبت قطر هر مارپیچ به مارپیچ بعدی ۱.۶۱۸ است. حتی در ساختار گوش ما هم از این عدد تبعیت شده است.

بسیاری نمونه دیگر در طبیعت، آناتومی بدن انسان، سازه‌های بزرگ تاریخی و … وجود دارد که این سری در آن‌ها مشاهده می‌شود.

ارتباط عدد طلایی با دنباله فیبوناچی

هرچه جفت اعداد فیبوناچی بزرگ‌تر باشند، نسبت بین آن‌ها تقریب بهتری از نسبت طلایی را نشان می‌دهد. در ادامه برخی از این نسبت‌ها را مشاهده می‌کنید:

سطوح بازگشتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست؟

سطوح بازگشتی فیبوناچی (Fibonacci Retracement levels) خط‌های افقی هستند که نشان‌دهندهٔ مناطقِ احتمالی حمایت و مقاومت می‌باشند.

این سطوح براساس اعداد فیبوناچی ایجاد شده‌اند. هر سطر با یک درصد، مشخص شده است. این درصد نیز از میزان بازگشت قیمتی نسبت به‌حرکت اصلی قبلی حاصل می‌شود.

سطوح فیبوناچی برگشتی شامل 23.6، 38.2، 61.8 و 78.6 درصد می‌باشند. با وجود این که سطح 50 درصد جزو سطوح رسمی ‌فیبوناچی به‌شمار نمی‌آید، اما بسیاری از ‌معامله‌گران از این سطح نیز در معاملات خود استفاده می‌کنند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سطوح حمایت و مقاومت می‌توانید از مطلب آموزشی «سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

این اندیکاتور، اندیکاتور کاربردی می‌باشد زیرا می‌تواند بین دو نقطه قیمتی مهم (که معمولاً بالاترین و پایین‌ترین نقاط هستند) رسم شوند. سپس اندیکاتور فیبوناچی بازگشتی سطوح یاد شده را در بین این دو نقطه ایجاد می‌کند.

در نظر بگیرید که قیمت سهام 10 دلار رشد می‌کند و سپس به‌میزان 2.36 دلار افت می‌کند. در این حالت، قیمت این سهم حدود 23.6 درصد برگشت داشته است، که این برابر با یک سطح فیبوناچی می‌باشد.

اعداد فیبوناچی در طبیعت نیز یافت می‌شوند. بنابراین، بسیاری از ‌معامله‌گران باور دارند که می‌توان از این اعداد در بازارهای مالی نیز استفاده نمود.

سطوح بازگشتی فیبوناچی. منبع اینوستوپدیا به نقل از تریدینگ ویو

نکات کلیدی:

• سطوح بازگشتی فیبوناچی می‌توانند هر دو نقطه‌ای که ‌معامله‌گر ‌آن‌ها را با یکدیگر مرتبط می‌داند – که معمولاً بالاترین و پایین ترین نقاط یک حرکت قیمتی هستند – را به یکدیگر مرتبط سازند.
• سطوح درصدی نشان‌دهندهٔ مناطق قیمتی هستند که قیمت در آنجا می‌تواند مدتی توقف داشته و یا بازگشت قیمتی انجام دهد.
• بیشتر نسبت‌های استفاده شده برابر با 23.6 درصد، 38.2 درصد، 50 درصد، 61.8 درصد و 78.6 درصد می‌باشند.
• از این سطوح نباید به‌تنهایی برای معامله کردن استفاده کرد، زیرا امکان بازگشت قیمتی پس از لمس شدن سطح خاصی از این نوع فیبوناچی وجود دارد.

فرمول محاسبه سطوح بازگشتی فیبوناچی

سطوح بازگشتی فیبوناچی فرمول خاصی ندارند. زمانی که این اندیکاتورها بر روی یک نمودار اعمال می‌شوند، ‌معامله‌گر دو نقطه را انتخاب می‌کند. زمانی که این دو نقطه انتخاب شدند، خط‌هایی به‌علاوه درصد میزان حرکت ‌آن‌ها رسم می‌شود.

فرض کنید که قیمت سهمی‌از 10 دلار تا 15 دلار افزایش می‌یابد، و ما از این دو سطح قیمتی جهت اعمال اندیکاتور فیبوناچی بازگشتی استفاده می‌کنیم. در این حالت، سطح 23.6 درصدی در سطح قیمتی 13.82 دلار و سطح بازگشتی 50 درصدی در سطح 12.5 دلار خواهد بود.

چگونه سطوح مختلف فیبوناچی بازگشتی را محاسبه کنیم؟

همان‌طور که بالاتر به آن اشاره شد، فرمول خاصی برای محاسبه شدن در سطوح بازگشتی فیبوناچی وجود ندارد. ‌آن‌ها تنها درصدهای ‌‌ساده‌ای هستند که پس از اعمال شدن این اندیکاتور در محدودهٔ خاصی از نمودار به ما نشان داده می‌شوند.

با این وجود، اعداد فیبوناچی اعدادی محسورکننده می‌باشند. ‌آن‌ها براساس نسبتی به نام نسبت طلایی (Golden ratio) پایه‌گذاری ‌‌شده‌اند.

شروع این توالی قیمتی با اعداد 0 و 1 می‌باشد. پس از آن، شما باید دو عدد قبلی را با یکدیگر جمع کنید تا رشتهٔ اعدادی به‌شکل زیر بسازید:

0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987…

سطوح بازگشتی فیبوناچی از اعداد این رشته حاصل ‌‌شده‌اند. همان‌طور که در این توالی قیمتی به‌جلو می‌رویم با تقسیم یک عدد به عدد بعدی‌اش به‌نسبت 0.618 (و یا 61.8 درصد) می‌رسیم.

با تقسیم عددی بر دو عدد بعد از خود، به نسبت 0.382 یا 38.2 درصد خواهیم رسید. تمامی‌نسبت‌ها، به‌غیر از نسبت 50 درصد، براساس محاسبات ریاضی حاصل ‌‌شده‌اند که در توالی اعداد فیبوناچی وجود دارند.

جالب است بدانید که نسبت طلایی 1.618 و یا عکس آن 0.618 در رشد دانه‌های آفتابگردان، شکل‌گیری کهکشان‌ها، صدف‌ها، مصنوعات تاریخی و همچنین معماری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سطوح بازگشتی فیبوناچی چه چیزهایی به شما می‌گوید؟

سطوح بازگشتی فیبوناچی می‌توانند به‌عنوان مناطقی جهت قرار دادن دستورات ‌‌معامله‌ای انتخاب شوند، همچنین از ‌آن‌ها برای قرار دادن دستور استاپ حفاظتی (Stop loss order) و یا تعیین اهداف قیمتی استفاده کرد.

برای مثال، یک ‌معامله‌گر ممکن است حرکت قیمت یک سهم را به‌سمت بالاتر ببیند. پس از یک حرکت به سمت بالا، این قیمت تا سطح 61.8 درصدی افت می‌کند (بازگشت قیمتی انجام می‌دهد).

سپس، سهم دوباره شروع حرکت به سمت بالا می‌کند. از آنجایی که این بازگشت قیمتی در یک روند کلی رو به بالا و در یکی از سطوح فیبوناچی رخ داده است، ‌معامله‌گر تصمیم می‌گیرد تا به معاملهٔ خرید وارد شود. ‌

معامله‌گر ممکن است یک دستور استاپ حفاظتی را در سطح 61.8 درصدی قرار دهد، زیرا ادامهٔ حرکت قیمتی به زیر این سطح ممکن است نشانهٔ این باشد که رالی قیمتی پایان یافته است و ماندن در پوزیشن لانگ منطقی نیست.

سطوح فیبوناچی همچنین در قسمت‌های دیگر تحلیل تکنیکال نیز دیده می‌شوند. برای مثال، می‌توانیم این سطوح را در الگوهای گارتلی (Gartley Patterns) و تئوری امواج الیوت (Elliott wave theory) نیز ببینیم.

پس از یک حرکت قابل توجه قیمتی به سمت بالا یا پایین، این نوع از تحلیل‌های تکنیکال نشان می‌دهند که امکان بازگشت قیمتی در کدام یک از سطوح بازگشتی فیبوناچی بیشتر است.

سطوح فیبوناچی برگشتی برخلاف میانگین‌های متحرک، قیمت‌هایی ثابت هستند که تغییر نمی‌کنند. طبیعت ثابت این سطوح قیمتی به ما این اجازه را می‌دهد تا بتوانیم سریع و به آسانی ‌آن‌ها را شناسایی نماییم.

این ویژگی به ‌معامله‌گران و ‌سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بتوانند عمل ‌‌پیش‌بینی و واکنش به حرکات قیمت را عاقلانه انجام دهند، زیرا ممکن است حرکت قیمتی در جهت مدنظر ادامه یابد و یا اینکه یک بازگشت قیمتی یا یک شکست (Break) رخ دهد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد میانگین متحرک می‌توانید از مطلب آموزشی «میانگین متحرک در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

تفاوت بین فیبوناچی برگشتی و فیبوناچی گسترشی (Fibonacci Retracement and Fibonacci Extensions)

در حالی که فیبوناچی برگشتی میزان درصدهای حرکت احتمالی قیمت در یک بازگشت قیمتی را به ما نشان می‌دهد، فیبوناچی‌های گسترشی درصدهایی را به ما نشان می‌دهند که امکان حرکت قیمت تا آن سطح‌ها در یک روند اصلی وجود دارد.

برای مثال، قیمت یک سهم از 5 دلار به 10 دلار می‌رسد و سپس به سطح 7.5 دلاری باز می‌گردد. حرکت قیمت از 10 دلار تا 7.5 دلار را بازگشت می‌نامند. اگر قیمت دوباره به سمت بالا حرکت کند و به سطح 16 دلاری برسد، در اینجا شاهد عمل گسترشی خواهیم بود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فیبوناچی گسترشی یا انبساطی می‌توانید از مطلب آموزشی «فیبوناچی گسترشی یا انبساطی در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

محدودیت‌های استفاده از سطوح فیبوناچی بازگشتی

در حالی که سطوح بازگشتی به ما نشان می‌دهند که قیمت در کدام یک از سطوح ممکن است با مقاومت و یا حمایت روبرو شود، هیچ تضمینی وجود ندارد که قیمت در آن نقطه‌ها متوقف شود.

به همین دلیل است که معمولاً ‌معامله‌گران از سیگنال‌های تأیید دیگری نیز استفاده می‌کنند، مانند قیمتی که از این سطوح شروع به بازگشت نموده است.

ایراد دیگری که به سطوح بازگشتی فیبوناچی وارد است این است که تعداد زیادی از این سطوح وجود دارند، و قیمت ممکن است در نزدیکی هر یک از ‌آن‌ها برگشت نماید.

مشکل اینجا است که ‌معامله‌گران نیاز به تلاش و تقلای زیادی دارند تا بتوانند متوجه شوند که کدام سطح در چه زمانی مثمرثمر واقع می‌شود.

زیرا زمانی که یکی از این سطوح کار نکند، می‌توان همیشه این ایراد را به ‌معامله‌گر وارد کرد که او می‌بایست به سطوح بازگشتی دیگری نیز نگاهی می‌کرد.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.